Piękny i zdrowy uśmiech to marzenie każdego rodzica dla swojego dziecka. Jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu jest leczenie ortodontyczne. Wielu rodziców zastanawia się, jednak kiedy można dziecku założyć aparat na zęby i jaki jest najlepszy moment na rozpoczęcie korekcji wad zgryzu. W tym artykule odpowiemy na te pytania, wyjaśniając kluczowe aspekty ortodoncji dziecięcej.

Kiedy pierwsza wizyta u ortodonty jest kluczowa?

Wczesna konsultacja ze specjalistą jest niezwykle istotna w planowaniu leczenia ortodontycznego u dzieci. Zaleca się, aby pierwsze badanie ortodontyczne odbyła się kiedy w jamie ustnej dziecka pojawią się wszystkie zęby mleczne, zwykle około 3-go roku życia. Kolejny ważny w rozwoju zgryzu czas to początek wymiany uzębienia z mlecznego na stałe, przypadający zwykle na 6-7 rok życia dziecka. Ortodonta jest wówczas w stanie ocenić rozwój zgryzu i szczęki oraz zidentyfikować potencjalne problemy, takie jak wady zgryzu, nieprawidłowości w wyrzynaniu się zębów czy dysproporcje w budowie szczęki.

Wczesna diagnoza pozwala na monitorowanie rozwoju i w razie potrzeby zaplanowanie wczesnego leczenia ortodontycznego lub ustalenie optymalnego czasu na założenie aparatu.

Skonsultuj się z ortodontą, jeśli zauważysz u Twojego dziecka, którykolwiek z wymienionych objawów:

• Wyraźna asymetria w wyglądzie twarzy.
• Zęby rosnące na siebie (stłoczenia) lub z dużymi przerwami między nimi (szpary między zębami).
• Problemy z poprawną wymową.
• Ciągłe oddychanie przez usta lub tendencja do utrzymywania otwartych ust.
• Wyraźnie wysunięta do przodu lub cofnięta w stosunku do reszty twarzy broda.
• Złe nawyki, takie jak ssanie kciuka, obgryzanie paznokci czy przedmiotów, a także zgrzytanie zębami.
• Utrata zębów mlecznych w zbyt wczesnym wieku.
• Dysfunkcja języka.

Aparat ruchomy – od jakiego wieku?

Aparaty ruchome są często pierwszym etapem leczenia ortodontycznego u dzieci, stosowanym w okresie uzębienia mieszanego (kiedy dziecko ma zarówno zęby mleczne, jak i stałe). Zazwyczaj aparat ruchomy zalecany jest najwcześniej między 6 a 14 rokiem życia, w zależności od indywidualnej sytuacji i rodzaju wady zgryzu. Jeżeli nasilona dysproporcja wielkości szczęki lub żuchwy zostanie zdiagnozowana wcześniej, terapię ortodontyczną rozpocząć należy przed okresem wymiany uzębienia mlecznego na stałe.

Aparaty ruchome wykorzystywane są do korekty stłoczeń zębów, poszerzenia łuków zębowych czy korekty wielkości szczęki względem żuchwy. Ważna jest tu współpraca dziecka, ponieważ efektywność leczenia zależy od regularnego noszenia aparatu zgodnie z zaleceniami ortodonty.

Kiedy zakłada się stały aparat ortodontyczny?

Aparat na zęby dla dziecka w postaci stałej zazwyczaj zakłada się w późniejszym okresie, najczęściej po wyrżnięciu większości lub wszystkich zębów stałych. Zazwyczaj ma to miejsce między 11 a 15 rokiem życia, ale to kiedy dokładnie można założyć aparat na zęby, jest kwestią indywidualną. Decyduje o tym ortodonta na podstawie oceny zgryzu, rozwoju szczęki i ogólnego stanu zdrowia jamy ustnej. Stałe aparaty ortodontyczne są bardziej precyzyjne i pozwalają na korekcję bardziej złożonych wad zgryzu. 

Aparat na mleczne zęby – czy to możliwe?

W rzadkich przypadkach, przy poważnych wadach zgryzu lub w celu utrzymania miejsca dla wyrzynających się zębów stałych, ortodonta może rozważyć założenie aparatu na mleczne zęby. Nie jest to standardowa procedura, ale w specyficznych sytuacjach może przynieść korzyści, zapobiegając poważniejszym problemom w przyszłości. Decyzja o założeniu aparatu na mleczne zęby jest zawsze indywidualna i podejmowana przez specjalistę.

Czynniki decydujące o czasie założenia aparatu

Ostateczna decyzja o tym, kiedy można założyć aparat na zęby u dziecka, zależy od wielu czynników, w tym:

• Rodzaj i nasilenie wady zgryzu: Niektóre wady wymagają wczesnej interwencji, inne mogą być skuteczniej leczone w późniejszym wieku.
• Wiek i etap rozwoju dziecka: Ortodonta ocenia dojrzałość zgryzu i ogólny rozwój dziecka.
• Wyrzynanie się zębów stałych: Leczenie stałym aparatem często rozpoczyna się po pojawieniu się większości zębów stałych.
• Współpraca dziecka i rodziców: Skuteczność leczenia, zwłaszcza aparatami ruchomymi, zależy od zaangażowania pacjenta i jego opiekunów.

Podsumowanie

Określenie idealnego momentu na założenie aparatu ortodontycznego u dziecka jest złożone i wymaga indywidualnej oceny przez ortodontę dziecięcego. Wczesna wizyta pozwala na monitorowanie rozwoju zgryzu i zaplanowanie optymalnego czasu rozpoczęcia leczenia. Niezależnie od tego, czy będzie to aparat ruchomy, czy stały aparat ortodontyczny, wczesne leczenie może znacząco wpłynąć na zdrowie i estetykę uśmiechu dziecka w przyszłości. Może również istotnie uprościć i skrócić ostateczny czas leczenia aparatem stałym, po wyrznięciu wszystkich zębów.

Zachęcamy do umówienia się na pierwszą wizytę konsultacyjną w naszej klinice na warszawskiej Woli. Dr n med Ewa Prażmo specjalista ortodonta odpowie na wszystkie Państwa pytania i zaproponuje najlepsze rozwiązanie dla Waszego dziecka.